Kiểm tra chức năng gan là quá trình đánh giá hoạt động, trạng thái của tế bào gan. Thông qua các chỉ số xét nghiệm máu, siêu âm,… Từ đó giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nhất các bệnh lý mà gan gặp phải. Từ đó có phác đồ điều trị kịp thời.
1. Kiểm tra chức năng gan là gì?
Một thử nghiệm chức năng gan sẽ đo mức độ của một loạt các nồng độ trong máu của bạn, giống như protein, men gan và bilirubin. Đo những thứ này có thể giúp kiểm tra các chức năng gan của bạn và cũng có thể kiểm tra các dấu hiệu viêm hoặc tổn thương.
a) Protein gan
Các protein chính được đo trong xét nghiệm chức năng gan là:
- Albumin – giúp vận chuyển các chất dinh dưỡng và hormone, cũng như giúp phát triển và sửa chữa các mô trong cơ thể bạn;
- Globulin – giúp máu của bạn đông lại và chống lại nhiễm trùng;
- Tổng số protein – đây là mức albumin và globulin kết hợp của bạn.
b) Men gan
Các men chính được đo trong xét nghiệm chức chức năng gan là:
- Phosphatase kiềm (ALP) – giúp phá vỡ các protein để cơ thể bạn có thể hấp thụ chúng;
- Alanin transferase (ALT) – cũng giúp phân hủy protein;
- Gamma-glutamyl transpeptidase (GGT) – giúp giải độc ma túy và rượu;
c) Bilirubin
Bilirubin là một sắc tố màu vàng. Khi các tế bào hồng cầu của bạn bị phá vỡ, bilirubin là những gì còn sót lại. Đó là một chất thải không có chức năng nào trong cơ thể bạn.
2. Xét nghiệm chức năng gan có thể kiểm tra những gì?
Xét nghiệm chức năng gan có thể được sử dụng để kiểm tra:
- Nhiễm trùng gan – ví dụ, viêm gan B và viêm gan C;
- Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu;
- Bệnh gan liên quan đến rượu;
- Sẹo trên gan của bạn (xơ gan);
- Bệnh túi mật;
- Tác dụng phụ có thể xảy ra của thuốc.
3. Các dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn gan cảnh báo bạn phải đi kiểm tra
Các dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn gan có thể bao gồm:
- Mệt mỏi;
- Ăn mất ngon;
- Giảm cân;
- Ham muốn tình dục thấp (ham muốn tình dục);
- Vàng da – khi bạn có quá nhiều bilirubin và nó gây ra vàng da, mắt và ngứa da;
- Buồn nôn và ói mửa;
- Bệnh tiêu chảy;
- Bầm tím bất thường;
- Đau bụng;
- Tích tụ chất lỏng trong bụng của bạn;
Nếu bạn có những triệu chứng này, điều thực sự quan trọng là phải đến gặp bác sĩ và kiểm tra những chức năng gan của bạn.
4. Mục đích của kiểm tra chức năng gan
Những đối tượng cần kiểm tra đánh giá chức năng gan: Người sử dụng nhiều rượu bia; người sắp kết hôn; phụ nữ khi mang thai; người quan hệ tình dục không an toàn; những người chưa tiêm phòng viêm gan B; người béo phì, tiểu đường, máu nhiễm mỡ,…
Mục đích của việc kiểm tra bao gồm:
- Phát hiện sớm các bệnh về gan;
- Theo dõi quá trình diễn biến của bệnh: Viêm gan virus hay một số bệnh viêm gan khác để đánh giá phác đồ điều trị đang áp dụng có hiệu quả hay không;
- Theo dõi tác dụng phụ của thuốc;
- Đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh, đặc biệt là xơ gan;
5. Kiểm tra chức năng gan gồm những gì?
- Protein toàn phần – Albumin – Tỉ lệ A/G: Protein trong huyết thanh chủ yếu gồm có Albumin và Globulin, tỉ lệ giữa các thành phần này chính là tỉ lệ A/G.
- Bilirubin toàn phần – Bilirubin trực tiếp: Bilirubin là sắc tố hình thành từ sự phân giải của huyết sắc tố (Hemoglobin) khi tế bào hồng cầu bị phá vỡ.
- AST (GOT): Đây là một enzyme được tìm thấy ở tim, gan, cơ vân.
- ALT (GPT)
- GGT (Gama- glutamyl – transferase): Là một enzyme sẽ tăng cao khi cố bất thường ở gan, ổng mạt.
- ALP (alkaline phosphatase): Là enzyme được tìm thấy ở gan, mật, xương, ruột non, nhau thai.
- LDH (Lactate Dehydrogenase): Là enzyme hoạt động khi chuyển hóa Glucose thành năng lượng, phân bố rộng khắp các cơ quan trong toàn bộ cơ thể, như trong gan, tim, thận, phổi, não, cơ, hồng cầu,…
6. Cách kiểm tra chức năng gan của bạn
Xét nghiệm máu được sử dụng để kiểm tra chức năng gan của bạn. Bạn có thể làm điều này với bác sĩ gia đình của bạn hoặc sử dụng xét nghiệm máu lấy máu ở đầu ngón tay tại nhà.
Thường xuyên kiểm tra đặc biệt có lợi nếu bạn:
- Uống nhiều rượu – NHS khuyến nghị không quá 14 đơn vị mỗi tuần (khoảng 6 lít bia hoặc 10 ly rượu nhỏ);
- Thừa cân hoặc béo phì;
- Bị bệnh tiểu đường;
- Bị cao huyết áp;
- Có mức chất béo trung tính cao;
- Mắc bệnh haemochromatosis – sự tích tụ sắt trong cơ thể bạn.
Nếu kết quả chức năng gan của bạn nằm ngoài giới hạn, bác sĩ có thể siêu âm hoặc sinh thiết để kiểm tra tổn thương gan.
7. Những lưu ý khi kiểm tra chức năng gan
a) Nên làm kiểm tra vào buổi sáng
Kiểm tra vào buổi sáng sớm sẽ cho kết quả được chính xác nhất.
b) Không ăn trước khi xét nghiệm
Thông thường, để làm các xét nghiệm, cần phải nhịn ăn ít nhất từ 4 – 6 tiếng để kết quả được chính xác .
c) Không sử dụng bất kỳ loại thuốc nào
Các loại thuốc như: Thuốc kháng sinh, thuốc bổ, thuốc chữa bệnh,… tuyệt đối không được dùng trước khi làm xét nghiệm. Việc dùng thuốc sẽ ảnh hưởng tới kết quả các chỉ số trong xét nghiệm.
d) Không uống rượu bia, thuốc lá
Tất cả các loại chất kích thích có chứa nicotine hoặc đồ uống có cồn đều không tốt cho sức khỏe của bạn. Đồng thời, chúng khiến các chỉ số kiểm tra bị sai lệch, do đó bạn cần ngưng sử dụng rượu bia hoặc thuốc lá ít nhất 4 giờ trước khi tiến hành các xét nghiệm.
Kiểm tra chức năng gan là việc làm vô cùng cần thiết. Người bệnh có thể vẫn cảm thấy cơ thể khỏe mạnh và sinh hoạt bình thường mà không nghĩ rằng mình đang có nguy cơ mắc bệnh về gan. Có thể tiến triển thành xơ gan hoặc ung thư gan. Thậm chí có thể bị suy gan rất nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, chúng ta cần theo dõi sức khỏe bằng cách đi kiểm tra thường xuyên 6 tháng 1 lần để có thể phát hiện sớm và ngăn chặn những tình huống xấu có thể xảy ra.
Nguồn bài viết: https://bitly.com.vn/uaomew
